Wszystkie dzieci mają prawo do szczególnej ochrony ze strony dorosłych, środowiska rodzinnego, atmosfery szczęścia, miłości i zrozumienia, harmonijnego rozwoju i przyszłej samodzielności życiowej. Gdy praw tych nie zapewnia – z różnych powodów – rodzina biologiczna, gdy dziecko pozbawione jest właściwej opieki i wychowania, wówczas pojawia się piecza zastępcza.
Co zapewnia dziecku piecza zastępcza?
Rodzina zastępcza zapewnia dziecku całodobową opiekę i wychowanie, w szczególności:
- traktuje dziecko w sposób sprzyjający poczuciu godności i wartości osobowej
- zapewnia dostęp do przysługujących świadczeń zdrowotnych
- zapewnia kształcenie, wyrównywanie braków rozwojowych i szkolnych
- zapewnia rozwój uzdolnień i zainteresowań
- zaspokaja jego potrzeby emocjonalne, bytowe, rozwojowe, społeczne oraz religijne
- zapewnia ochronę przed arbitralną lub bezprawną ingerencją w życie prywatne dziecka
- umożliwia kontakt z rodzicami i innymi osobami bliskimi, chyba że sąd postanowi inaczej
Realizując powierzone zadania, rodzina zastępcza współpracuje m.in. z koordynatorem rodzinnej pieczy zastępczej i organizatorem rodzinnej pieczy zastępczej.
Umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej
Umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej następuje na podstawie postanowienia sądu.
Rodzaje i podział pieczy zastępczej
Piecza zastępcza dzieli się na:
- pieczę rodzinną
- pieczę instytucjonalną
Pieczą rodzinną są:
- rodziny zastępcze
- rodzinne domy dziecka
przy czym rodziny zastępcze dzielą się na:
- spokrewnione (dziadkowie i rodzeństwo dziecka)
- niezawodowe
- zawodowe (w tym zawodowe pełniące funkcję pogotowia rodzinnego i zawodowe specjalistyczne)
Pieczą instytucjonalną są:
- placówki opiekuńczo-wychowawcze
- regionalne placówki opiekuńczo-terapeutyczne
- interwencyjne ośrodki preadopcyjne
Piecza zastępcza w powiecie leżajskim
W Powiecie Leżajskim, na koniec 2013 r., funkcjonowało 55 rodzin zastępczych, w tym 39 spokrewnionych i 16 niezawodowych. W rodzinach tych umieszczonych było 77 dzieci, w tym 55 w spokrewnionych i 22 w niezawodowych.
Ponadto Powiat Leżajski prowadzi placówkę opiekuńczo-wychowawczą, tj. Dom Dziecka w Nowej Sarzynie, przeznaczony dla 30 wychowanków.